حدود یک سوم از مردم در سراسر جهان از بی خوابی در درجات مختلف رنج میبرند و در طول شبانه روزخواب راحت و کافی ندارند. معمولاً این افراد به آسانی به خواب نمی روند، و در نیمه های شب نیز از خواب میپرند، و یا اینکه صبح خیلی زود بدون احساس طراوت و شادابی از خواب بیدار میشوند. آنها معمولاً در طول روز خسته و زود رنج هستند و حتی نمی توانند هنگام انجام کارهای ساده تمرکز کنند. معمولا در این گونه افراد بی خوابی دلیل خاصی هم ندارد، اما پزشکان و دانشمندان توانسته اند افرادی که استعداد بیشتری برای ابتلا به آن دارند،را شناسایی کنند. در این میان افراد با سن بالای 60 سال، خانمها و کسانی که سابقه شدید افسردگی دارند، بیش از سایرین دچار این عارضه میشوند.
فشارهای عصبی هم احتمال ابتلا به بی خوابی را بیشتر میکند. از دست دادن بستگان نزدیک، استرس ،شرکت در امتحانات، مشکلات و فشارهای کاری، جراحت وبیماری ها، اعمال جراحی و ... میتوانند تا مدت ها الگوی خواب ما را به هم بریزند. معمولاً در این گونه موارد پس از عادی شدن شرایط، و برطرف شدن مشکلات حال افراد طبیعی شده و یا اینکه خود را با شرایط موجود وفق میدهند.
مسافرت های طولانی مدت هوایی هم بی خوابی را تشدید میکنند. عوامل محیطی هم میتواند سبب بی خوابی شود. نور و سر و صدای زیاد در محل خواب، مصرف قهوه، چای و یا سایر مواد محرک از جمله مواردی است که باعث بیدار ماندن بیشتر و اختلال در خواب میگردد.
درمان بی خوابی نیز بستگی به عوامل به وجود آورنده آن دارد. یکی از بهترین راههای جلوگیری از بی خوابی اصلاح شیوه زندگی است. سعی کنیم هیچ گاه با نگرانی و اضطراب به رختخواب نرویم. همین که نگران این باشیم که خوابمان نمی برد، باعث میشود که دیرتر به خواب فرو رویم. فاصله زمانی میان وقت خوردن شام با زمان خواب خود را حفظ کنیم و از مصرف مواد و نوشیدنی های دارای قهوه خودداری کنیم.
به خاطر داشته باشیم هر چقدر کمتر نگران بی خوابی باشیم، راحت تر به خواب خواهیم رفت.سعی کنیم برای بهتر خوابیدن از یک تا سه ساعت پیش از خواب چیزی نخوریم. نوشیدن یک لیوان شیرگرم قبل از خواب برای بعضی از افراد مفید است. به طور منظم ورزش کنیم تا به اندازه کافی خسته شویم، اما هیچگاه تا دو ساعت قبل از خواب ورزش نکنید.
داروهای خواب آور نیز نمی توانند در دراز مدت چاره خوبی برای موارد بی خوابی باشند سعی کنیم از مصرف خودسرانه آنها خودداری کنیم.